آجر نما

آجر از دیرباز به عنوان مصالح ساختمانی مورد استفاده بوده و امروزه نیز به دلیل مزایای بی‌شماری که دارد مورد توجه بسیاری از طراحان در اجرای نماهای داخلی و خارجی ساختمان واقع شده است.

 

آجر نما چیست؟

آجرهای ساختمانی را می‌توان بر اساس کاربرد به طور کلی به دو دسته تقسیم کرد: دسته‌ای برای ساخت دیوار و سقف و پی، و دسته‌ای برای استفاده در رویه دیوار و نمای ساختمان.

آجر آنتیک در دسته دوم قرار می گیرد و همان طور که از اسمش پیداست، به آجری گفته می شود که برای طراحی و تزئین نمای داخلی یا بیرونی در ساختمان ‌ها به کار می‌‌رود. در واقع از آجرهای نما در اسکلت ساختمان ‌ها استفاده نمی ‌شود، بلکه در نمای ساختمان کاربرد دارند. استفاده از آجر نما در نمای ساختمان نه تنها به زیبایی شناسی کمک می ‌کند، بلکه به دیواره های ساختمان استحکام مورد نیاز را نیز می‌بخشد.

 

انواع آجر نما

آجر نمای رسی: این محصول جزو اولین آجرهای آنتیک تولید شده می‌باشد که برای تهیه آن تنها از خاک رس استفاده می‌شود. اولین آجر نمای رسی که تولید شد دارای ابعاد 16*3 سانتی متر بود که به همین دلیل آجر نمای سه سانتی نامیده می‌شد. این نوع آجرها به دلیل داشتن آهک در خاک از کیفیت خوبی برخوردار نمی باشند، از نظر استحکام ضعیف بوده و چندان مقاوم نیستند. از طرفی دیگر، طی مدت زمان کوتاهی آلودگی و گرد و غبار موجود در هوا روی سطح آن نشسته و به سرعت ظاهر کثیفی به خود گرفته و جلوه نامناسبی به نمای ساختمان می دهند. همه این دلایل موجب شده است تا آجر نمای رسی جایگاه خود را در بازار از دست بدهد.

 

آجر نمای شیل: همان طور که در مطلب بالا اشاره شد، آجر نمای رسی معایبی داشت که موجب شد برای تولید آجر آنتیک از مواد اولیه جدیدی استفاده شود که معایب آجر نمای رسی را نداشته باشد و دارای استحکام بالاتر، طول عمر بیشتر و کیفیت بهتری باشد.

در نهایت تولیدکنندگان بعد از آزمون و خطاهای متعدد خاک شیل را انتخاب نمودند. به دلیل این که این نوع از آجرها از خاک آسیاب شده سنگ شیل به دست می آیند، به آن‌ها آجرنمای شیل گفته می شود. این آجرها دارای عمر بسیار طولانی می باشند و تغییر رنگ نمی‌دهند، چون در تولید آن ها از هیچ گونه مواد رنگی استفاده نشده و رنگ کاملا طبیعی دارند. هم چنین وجود شیل مانع از نفوذ دوده و گرد و غبار به بطن آجر شده و با بارش اولین باران یا برف تمام کثیفی و آلودگی از روی آجر پاک‌‌ می‌گردد. رنگ آجرنمای شیل معمولاً به رنگ قرمز است و نمای آن هم طرحی مدرن دارد و هم حالت سنتی.

 

آجر نمای نسوز: این محصول از پرکاربردترین انواع آجر نماها می‌باشد که از ترکیب خاک رس و خاک‌ چینی نسوز به همراه کانی‌های معدنی در کوره ساخته می‌‌شود. با توجه به وجود خاک نسوز در مواد اولیه آجر نسوز و پخت آن در کوره های آجرپزی با دمای بالا، این نوع آجر تا ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد تحمل حرارتی دارد و ضد حریق و آتش سوزی می‌باشد. به علت مقاومت بسیار بالای این آجر در مقابل حرارت در ابتدا از آن در ساخت کوره ها و شومینه‌ها استفاده می‌شد، ولی امروزه علاوه بر استفاده های قبلی در معماری داخلی و خارجی ساختمان‌ها نیز از آن استفاده می شود.

همچنین این محصول به دلیل مقاومت بسیار بالا در برابر شرایط جوی، بارندگی، فرسایش، تغییر رنگ و شوره توانسته جایگاه ویژه ای در بازار پیدا کند. امروزه انواع متفاوتی از آجر نسوز در طرح‌ها و بافت های مختلف از قبیل کرکره‌ای، رستیک، آنتیک، حصیری و صخره‌ای تولید و در بازار عرضه می گردد. توصیه می‌شود در زمان خرید حتماً داشتن استانداردهای ثبات رنگ و ضد شوره بودن آجر نسوز را از فروشنده بخواهید.

 

آجر نمای قزاقی: یکی از قدیمی ترین انواع آجرها، آجر قزاقی می‌باشد که ساخت آن به دوره ساسانیان بر می‌گردد. در زمان ورود قزاق ها به ایران، قزاق ها سربازخانه‌هایشان را با نوعی آجر با ابعاد ۵*۱۰*۲۰ می‌ساختند که بعدها به آجر قزاقی معروف شدند. البته امروزه آجر قزاقی در ابعاد مختلفی ساخته می شود که سایز کامل آن برای دیوارچینی مورد استفاده قرار می‌گیرد و سایز پلاک و سایز نیمه مخصوص نما و ظاهر کار می‌باشد.

این مدل آجر نسوز به علت کیفیت بسیار بالا، مقاومت بسیار خوب در برابر تغییرات دمایی و یخ‌بندان و همچنین نداشتن شوره، از استقبال بسیار بالایی در میان سازندگان و معماران برخوردار است. قیمت آجر قزاقی در بازار اندکی بالاتر از دیگر مدل هاست و این اختلاف قیمت اندک به دلیل اختلاف کیفیت بسیار بالای محصول است. آجر نمای قراقی از خاک رس ایجاد شده است و بر اساس نوع خاک رس و درجه حرارت کوره دارای رنگ های مختلفی می باشد که رنگ قرمز آن با نام آجر خشتی نیز شناخته می شود. برای ایجاد یک نمای سنتی ماندگار و با اصالت بهترین پیشنهاد استفاده از آجر قزاقی در کنار شیشه مشبک رنگی است.

 

آجر نمای شاموتی: آجر شاموتی جزو آجرهای بادوام می‌باشد. خاک مورد استفاده برای تولید این آجر، خاک شاموت است که از معادن طبس تهیه می‌گردد. خاک نسوز شاموتی یکی از با کیفیت‌ترین و زیباترین خاک‌ها در بین خاک های نسوز است که اخیراً مورد استقبال بسیاری از نماکاران در صنعت ساختمان قرار گرفته است. از آجر شاموتی با تناژ زرد و پرتقالی رنگ در نماهای مختلفی هم چون نمای محوطه حیاط‌ها، نمای خارجی ساختمان، نمای دکوراسیون داخلی و شومینه استفاده می‌شود. همچنین یکی از جاهایی که استفاده از آجر شاموتی در آن رایج می باشد، نمای مسجد می‌باشد.

 

آجر نمای لعابی: برای تولید آجر نمای لعاب‌دار، روی آجر را با لعاب کاشی می‌پوشانند که نتیجه کار علاوه بر داشتن ظاهری زیبا، مزایایی چون مقاومت فیزیکی در برابر رطوبت، فرسایش، هوازدگی، مواد شیمیایی و تغییرات آب و هوایی خواهد بود. همچنین بافت صاف و صیقلی این نوع آجر باعث شده است که آب به راحتی نتواند به درون آجر نفوذ کند و شستشوی آن نیز آسان باشد. این آجرها بیشتر در طراحی های سنتی در فضای داخلی و بیرونی ساختمان کاربرد دارند و با رنگ‌های متنوع زیبایی بی‌نظیری به فضا می بخشند. لازم به ذکر است که قیمت آجر لعابی به نسبت آجر معمولی گران تر است.

 

استفاده از آجر نما در طراحی دکوراسیون داخلی

هر چند که در گذشته آجر اغلب به عنوان یکی از مصالح ساختمانی مورد استفاده در نمای خارجی ساختمان شناخته می‌شد، اما امروزه استفاده از انواع آجر نما در دکوراسیون داخلی منزل بسیار مرسوم شده است. آجر می تواند به عنوان یک ابزار مناسب برای خارج کردن دیوارهای بخش های مختلف داخل ساختمان از یک نواختی استفاده شود. این نما را می ‌توان در فضاهای مدرن، کلاسیک، سنتی و حتی تلفیقی به راحتی مورد استفاده قرار داد و در دکوراسیون داخلی دگرگونی زیادی را ایجاد کرد.

نکته‌ای که در طراحی دکوراسیون داخلی با استفاده از آجرنما باید در نظر داشته باشید این است که در فضاهای مسکونی بهتر است برای تمامی دیوارها از آجر نما استفاده نکنید. بهتر است دیواری مناسب را برای این کار انتخاب نمایید. بعضی از مناسب‌ترین قسمت‌های منزل جهت آجرچینی عبارتند از:

• دیوار پشت تلویزیون در تی وی روم (TV room)
• دیوار پشت مبل راحتی در اتاق نشیمن
• دیوار پشت تخت در اتاق خواب
• فضای بین کابینت ‌ها در آشپزخانه
• دیوار کنار پله های داخلی
• دیوار کنار میز ناهارخوری
• سایر بخش ها مانند ستون، شومینه، باربیکیو، روف گاردن

 

مزایا و معایب استفاده از آجر در نمای ساختمان

در این قسمت به بررسی جوانب مثبت و منفی استفاده از آجر نما در نمای ساختمان می‌پردازیم تا در نهایت بتوانید در خصوص انتخاب این متریال تصمیم‌گیری کنید:

مزایا

• دارای طیف رنگی گسترده و جذاب متناسب با هر سلیقه و هر سبک دکوراسیون می‌باشد.
• یکی از سازگارترین مواد با طبیعت است و آسیبی برای انسان و محیط زیست ندارد.
• از نظر انتقال حرارت بسیار ایده ‌آل است و مانع هدر رفتن انرژی گرمایشی در زمستان و سرمایشی در تابستان می‌شود.
• نسبت به سایر مصالح ساختمانی دوام و ماندگاری بسیار بالاتری دارد و در طول زمان پوسیده یا تجزیه نمی‌شود.
• در برابر شرایط مختلف آب و هوایی و باران های اسیدی مقاومت بالایی دارد.
• رنگ آجرها به ویژه آجرهای نسوز به علت طبیعی بودن و عدم وجود مواد مصنوعی ثابت بوده و بر اثر عواملی مانند تابش خورشید یا شرایط جوی تغییری نمی‌کند.
• نسبت به سایر مصالح ساختمانی موجود از قیمت پایین تری برخوردار و مقرون به صرفه می‌باشد.

معایب

• نامرغوب بودن آجر یا ملات پشت آن ممکن است سبب بروز معضلی به نام شوره آجر نما شود که باعث ایجاد ظاهری نازیبا در نمای ساختمان می شود. البته مواد ضد شوره و روش‌هایی نیز برای برطرف کردن شوره آجرنما وجود دارد که باعث رفع نگرانی در این مورد خواهد شد.